روانشناسی کودک و نوجوان به شاخه‌ای از علم روانشناسی گفته می‌شود که به مطالعه و بررسی علمی و دقیق تحولات و تغییرات جسمی، روانشناختی، عاطفی و عملکرد اجتماعی کودک و نیازهای او می‌پردازد.
والدین به کمک علم روانشناسی می توانند اثر بخش ترین روشهای تربیتی و مفیدترین سبک فرزندپروری را یاد بگیرند و با فرزندان خود ارتباط بهتری برقرار کنند.هدف از مطالعه روانشناسی کودکان، حمایت، مراقبت و فراهم ساختن امکانات و تسهیلات برای رشد همه جانبه کودکان و شکوفا کردن تمام پتانسیل ها و ظرفیت های درونی آنها می باشد
اهمیت روانشناسی کودک
اولین مطالعات در حوزه کودک از قرن هفدهم آغاز گردید. جان لاک از پیشگامان روانشناسی کودک است و معتقد بود که ذهن کودک به مانند لوح سفید است که تجربه های محیطی باعث شکل‌گیری شخصیت او می شود. این جمله جان لاک بر اهمیت مسئولیت پدر و مادر تاکید داشته و عنوان می دارد که والدین باید از لحظه تولد محیط مناسب و مساعدی را برای رشد کودک خود فراهم کنند.
هدف روانشناسی کودک و نوجوان چیست؟
هدف از مطالعه روانشناسی کودک و نوجوان این است که یک الگوی طبیعی را برای زندگی کودک و نوجوان مشخص کنیم و به این وسیله بتوانیم انحرافات، مشکلات و کج رفتاری ها را شناسایی کرده، مسئولیت‌ها و وظایف خود را بدانیم و عملی کنیم.
الگوی طبیعی رشد کودک و نوجوان در مراحل مختلف سنی دارای اصول و قوانین مشخصی می باشد و آگاهی والدین از اصول روانشناسی کودک و نوجوان بسیار پر اهمیت است.
مهمترین مباحث روانشناسی کودک چیست؟
بررسی ابعاد رشدی مختلف درکودک:
روانشناسی کودک، رشد بچه را در تمام ابعاد جسمی، ذهنی، روحی، عاطفی، روان شناختی، اجتماعی ، شخصیتی و اخلاقی بررسی می کند و با فراهم آوردن اطلاعات لازم و ضروری در این حوزه شرایط مساعد و متناسب با هر مرحله رشد کودک و آموزش‌های لازم را بیان می کند.
بررسی و بیان نیازهای رشد کودک در هرمرحله:
هر مرحله از رشد کودک و نوجوان در ابعاد مختلف نیازمند امکانات و توجه خاص و فراهم آوردن شرایط ایده آل برای رشد مناسب است. روانشناسی کودکان با تعیین کردن ویژگی های هر دوره سنی، نیازهای لازم برای کودک و چالش ها و بحرانهای هر مرحله به والدین کمک می‌کند تا رفتارها و خصوصیات طبیعی و نرمال را از غیر نرمال تشخیص دهند و در صورت بروز مشکل هر چه سریعتر برای پیگیری درمان و بهبود آن اقدام نمایند.
بررسی و مطالعه شیوه فرزندپروری:
نحوه برقراری رابطه مادر و کودک از اولین روز تولد، باعث شکل‌گیری دلبستگی کودک و نوع شخصیت وی می‌شود. روانشناسی کودک و نوجوان نحوه تعامل والدین با آنها را بیان می کند و اطلاعات ارزشمندی در اختیار شما قرار می دهد تا بتوانید فرزندان سالم تر، شادتر و موفق تری را تربیت کنید.
اطلاع و آگاهی والدین از سبک های فرزند پروری درست و صحیح باعث غنی تر شدن محیط رشد و یادگیری و پیشرفت کودک می شود.
پیشگیری و مداخله در درمان مشکلات روانی و رفتاری:
پیشگیری از مشکلات روانشناختی، روحی و رفتاری در کودکان و نوجوانان اولین هدف روانشناسی کودک است. شناخت الگوی رشد طبیعی فرزندانمان به ما کمک می کند که تفاوت ها و نابهنجاری ها را زود متوجه شویم و به موقع رسیدگی کنیم.
روانشناس کودک و نوجوان
چه کسانی باید به روانشناس کودک و نوجوان مراجعه کنند؟ اگر در کودک یا نوجوان خود علائم یا نشانه های اختلال سلامت روانی را مشاهده کردید حتما باید او را پیش یک روانشناس کودک و نوجوان ببرید. در کلینیک نیک کار میتوانید با بهترین روانشناس های کودک و نوجوان مشاوره داشته باشید.
درمانگر کودک می تواند اختلالات رفتاری، اختلالات رشدی، اختلالات خوردن، افسردگی و سایر مشکلات فرزندان شما را در هر سنی که هستند از کودک گرفته تا یک نوجوان دبیرستانی ارزیابی و درمان کند.اگر بخواهیم این مشکلات را بصورت شفاف تر بیان کنیم شامل موارد زیر می شود:
- سوء استفاده از جمله آزار جسمی، عاطفی و جنسی یا بی توجهی به کودک
- اعتیاد به بازی و اینترنت و هرچیز دیگر
- اختلالات در رشد و یادگیری از جمله اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)، ناتوانی ذهنی، اختلال اوتیسم، اختلالات ارتباطی و ناتوانی در خواندن و نوشتن
- اختلالات رفتار مخرب مثل نافرمانی و …
- اختلالات خوردن از جمله بی اشتهایی، پرخوری عصبی
- اختلالات روانی مانند فوبیا، افسردگی، اضطراب، اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD)، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اختلال دوقطبی، و اسکیزوفرنی
- اختلالات خواب مثل بی خوابی، کابوس، و راه رفتن در خواب
- مسائل مربوط به جنسیت، مشکلات عزت نفس و …